Hồi tháng 2, Ấn Độ được các chuyên gia ca ngợi vì đã kiểm soát thành công dịch Covid-19. Số ca nhiễm giảm tới 90% so với đỉnh điểm trong giai đoạn tháng 9.2020.

Các bệnh nhân tử vong vì Covid-19 được hỏa thiêu ngay ngoài trời.

Nhưng đến nay, Ấn Độ đối mặt với cơn “sóng thần” Covid-19 lần hai còn tồi tệ hơn nhiều. Ấn Độ ghi nhận 352.991 ca nhiễm mới trong ngày 26.4, mức cao nhất thế giới từ trước đến nay.

Con số kỷ lục này phản ánh tình hình hỗn loạn tại các bệnh viện. Các địa điểm hỏa táng luôn trong tình trạng quá tải, khiến thi thể người bệnh bị buộc phải thiêu bằng củi ngay ở ngoài trời.

“Tôi e rằng đây chưa phải là đỉnh điểm”, Tiến sĩ Giridhara R. Babu ở Tổ chức Y tế công, nói. “Chúng ta đang thấy các số liệu cách hai hoặc ba tuần so với đỉnh điểm”.

Ấn Độ đã quá chủ quan

Số ca nhiễm ở Ấn Độ tăng chậm kể từ đầu tháng 3, vọt lên nhanh chóng sau đó một tháng. Đợt lây nhiễm thứ hai tồi tệ hơn nhiều vì người dân và cả chính phủ Ấn Độ đã quá chủ quan, các chuyên gia nhận định, theo CNN.

Bộ trưởng Y tế Ấn Độ từng tuyên bố tháng 3.2021 là thời điểm dịch bệnh hoàn toàn được kiểm soát. Người dân không còn giữ tâm lý đề phòng dịch bệnh, bỏ qua cảnh báo về giãn cách xã hội, đeo khẩu trang, trong khi chính quyền cũng không còn xử phạt mạnh tay.

Giới chức Ấn Độ hoàn toàn không có sự chuẩn bị cho đợt lây nhiễm thứ hai. “Không ai lường trước được rằng đợt lây nhiễm tăng mạnh trở lại”, K. VijayRaghavan, cố vấn khoa học của chính phủ Ấn Độ, nói. “Chúng tôi cứ nghĩ rằng như vậy là đã kiểm soát được dịch bệnh”.

Tình trạng lây nhiễm còn tồi tệ hơn do chính phủ phản ứng chậm. Ngày 25.4, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi mới có bài phát biểu toàn quốc, cảnh báo người dân về tình trạng tồi tệ chưa từng thấy.

Thủ đô New Delhi trở thành vùng tâm dịch

Thủ đô New Delhi là một trong những thành phố có hệ thống y tế tốt nhất Ấn Độ, nhưng hoàn toàn "thất thủ" trong đợt lây nhiễm thứ hai.

Các bệnh viện rơi vào tình trạng thiếu oxy dự trữ cục bộ. Hôm 23.4, 20 bệnh nhân tử vong ở bệnh viện Jaipur Golden vì oxy bổ sung đến chậm khoảng 7 tiếng. 

“Chúng tôi hoàn toàn kiệt sức”, Bác sĩ Dk Baluja nói. “Oxy không đến kịp. Người bệnh nặng không thể chờ được”.

Người thân chắp tay cầu nguyện tại một nơi hỏa thiêu thi thể bệnh nhân Covid-19 ở New Delhi.

Phía tây bang Maharashtra cũng trở thành điểm nóng lây nhiễm Covid-19. Các biện pháp phòng dịch được áp dụng trở lại như cấm tụ tập đông người, hủy bỏ các sự kiện không cần thiết.

Ở một số bang khác, số ca lây nhiễm cũng đang ngày càng tăng.

Người trẻ cũng trở thành nạn nhân của Covid-19

Trong đợt lây nhiễm thứ hai, những người trẻ ở độ tuổi thanh niên chưa bao giờ bị nhiễm Covid-19 nhiều như bây giờ, các chuyên gia cho biết.

“Virus lây lan ở cả những người trẻ tuổi, bao gồm cả trẻ em. Điều mà chúng tôi chưa từng thấy trong đợt đầu tiên”, nhà báo Ấn Độ Barkha Dutt, nói. “Tôi chứng kiến cảnh một em bé mới 18 ngày tuổi đấu tranh cho sự sống ở phòng điều trị tích cực”.

“Ngày càng nhiều người trẻ phải nhập viện”, Tiến sĩ Lancelot Pinto, công tác tại Bệnh viện Hinduja ở Mumbai, nói. “Độ tuổi trung bình ở Ấn Độ là 29, có nghĩa là virus ngày càng lây lan nhanh”.

Nhóm người trên 70 tuổi vẫn có nguy cơ tử vong vì Covid-19 cao nhất. Nhưng khi nhóm người trẻ nhập viện ngày càng tăng, nhiều bệnh viện không còn giường bệnh chăm sóc những người già, khiến tỉ lệ tử vong tăng mạnh.

Các biến chủng nguy hiểm là ẩn số

Biến chủng B.1.167 chứa “đột biến kép” có khả năng lây lan nhanh chóng, có thể là một trong những nguyên nhân khiến Ấn Độ chìm sâu trong khủng hoảng.

“Có mối liên hệ giữa đợt lây nhiễm hiện tại và sự trỗi dậy của các biến chủng Ấn Độ”, các nhà dịch tễ học hàng đầu ở quốc gia Nam Á, nói.

“Ở Maharashtra, chúng tôi phát hiện có ổ dịch siêu lây nhiễm. Đây là nơi phát hiện biến chủng đầu tiên. Ở New Delhi cũng xuất hiện biến chủng nguy hiểm”, Anurag Agrawal, giám đốc Viện Genomics và Sinh học tích hợp, phát biểu tại một hội thảo trực tuyến. "Đây là những tương quan dịch tễ học rất quan trọng."

Thi thể các bệnh nhân tử vong vì Covid-19 được đưa đến nơi hỏa thiêu bên ngoài bệnh viện Guru Teg Bahadur ở New Delhi.

“Chúng tôi ước tính 60% số ca nhiễm ở bang Maharashtra là do các biến chủng’, các chuyên gia nhận định.

Ở những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, những người chứa hơn 50% kháng thể Covid-19 vẫn có kết quả xét nghiệm dương tính. “Điều đó có nghĩa là kháng thể hình thành sau đợt lây nhiễm đầu tiên không có hiệu quả bởi các biến chủng mới lây lan nhanh hơn”, Tiến sĩ Babu nói.

Chiến dịch tiêm chủng chưa đạt kì vọng

Ấn Độ hiện mở chiến dịch tiêm chủng cho người dân với vaccine AstraZeneca của Anh và Covaxin do Ấn Độ tự nghiên cứu.

Chiến dịch được khởi động từ tháng 1.2021, đến ngày 25.4, Ấn độ mới tiêm chủng được cho 140 triệu người, ưu tiên cho nhóm nhân viên y tế.

Mặc dù là nước có số người được tiêm chủng xếp thứ ba trên thế giới sau Mỹ và Trung Quốc, tỉ lệ so với số dân 1,4 tỉ người là rất thấp, theo dữ liệu của CNN.

Ở thời điểm hiện tại, Ấn Độ đang tìm cách đẩy nhanh chiến dịch tiêm chủng, cho phép sử dụng các loại vaccine đã được Mỹ, Anh hay Nhật Bản cấp phép để rút ngắn thời gian.

Từ ngày 1.5, tất cả người Ấn Độ trên 18 tuổi được yêu cầu đến các điểm tiêm chủng trên toàn quốc. Nhưng giới chức địa phương ở Ấn Độ cảnh báo về việc không có đủ vaccine để tiêm cho tất cả mọi người, dẫn đến tình trạng giá vaccine tăng vọt ở thị trường chợ đen.